ทีมนักบรรพชีวินวิทยาจากมหาวิทยาลัยมานซูราของอียิปต์ นำโดยนายอับดุลลาห์ โกฮาร์ นักศึกษาระดับปริญญาเอก นำฟอสซิลที่ถูกค้นพบในทะเลทรายทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำไนล์เมื่อปี 2008 มาวิเคราะห์และพบว่าเป็นสปีชีส์ใหม่ของบรรพบุรุษวาฬที่มี 4 ขา และดำรงชีวิตแบบสะเทินบกสะเทินน้ำ ในช่วงกลางของสมัยอีโอซีน (Eocene) หรือเมื่อราว 43 ล้านปีก่อน
บรรพบุรุษวาฬสปีชีส์ใหม่นี้ ถูกตั้งชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า “ไฟโอไมเซตัส อนูบิส” Phiomicetus anubis ตามชื่อของเทพเจ้าแห่งความตายของชาวไอยคุปต์ “อะนูบิส” ซึ่งมีเศียรเป็นสุนัขจิ้งจอกสีดำและมีร่างเหมือนมนุษย์
ต้นตระกูลวาฬที่มี 4 ขาชนิดนี้ มีขนาดลำตัวยาว 3 เมตร และอาจหนักได้ถึง 600 กิโลกรัม เป็นสัตว์กินเนื้อที่สามารถออกล่างทั้งบนบกและใต้น้ำ ด้วยกล้ามเนื้อส่วนหัวและกรามที่ทรงพลัง ทำให้มันเป็นเพชฌฆาตที่น่ากลัวเหมือนเทพแห่งความตายสำหรับสิ่งมีชีวิตรอบข้าง
สัตว์ที่เป็นอาหารของ “อนูบิส” นั้นมีมากมาย ทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กที่อยู่บนบก ปลาชนิดต่างไปจนถึงลูกของวาฬยุคดึกดำบรรพ์สายพันธุ์อื่น และแม้แต่จระเข้ก็ไม่เว้น
จุดที่มีการขุดพบฟอสซิลของ “อนูบิส” คือแอ่งที่ลุ่มต่ำฟายุม (Fayum Depression) ซึ่งอยู่ในทะเลทรายทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำไนล์ ซึ่งทีมงานเชื่อว่าพื้นที่บริเวณนี้น่าจะเคยเป็นชายฝั่งทะเลมาก่อนในอดีต
การค้นพบครั้งนี้ถือเป็นการค้นพบต้นตระกูลวาฬสายพันธุ์สะเทินบกสะเทินน้ำที่เก่าแก่ที่สุดของทวีปแอฟริกา
ทีมงานตีพิมพ์ผลการศึกษาข้างต้นในวารสารของราชสมาคมอังกฤษ Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences
